Google lại vừa thay thuật toán

Nếu bạn nhận thấy lưu lượng truy cập (traffic) website đang sụt giảm mặc dù vẫn duy trì các nỗ lực tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO), thì bạn không hề hoang tưởng đâu. Các quy luật về khả năng hiển thị trực tuyến đã thay đổi về cơ bản, và hầu hết các doanh nghiệp vẫn chưa bắt kịp.
Trí tuệ nhân tạo (AI) của Google hiện nay trả lời các câu hỏi trực tiếp thay vì điều hướng người dùng đến các website. ChatGPT đã ra mắt tính năng tìm kiếm. Trợ lý giọng nói xuất hiện ở khắp mọi nơi. Và nếu bạn vẫn tiếp cận SEO theo cách của một năm trước, bạn đang mất dần vị thế vào tay những đối thủ hiểu rõ bối cảnh mới này.
Tin tốt là gì? Đây không phải là dấu chấm hết cho SEO. Đó là một sự tiến hóa. Những doanh nghiệp thích ứng đầu tiên sẽ thống trị thị trường, trong khi những kẻ chậm chân phải loay hoay tìm hiểu xem chuyện gì đã xảy ra.
Dưới đây là 7 điều cốt yếu bạn cần hiểu về tác động của AI đối với tìm kiếm và tiếp thị, cùng với những hành động cụ thể cần thực hiện cho từng vấn đề.
1. Bối Cảnh Tìm Kiếm Mới: Điều Gì Thực Sự Đã Thay Đổi
Bạn còn nhớ khi SEO chỉ xoay quanh việc nhồi nhét từ khóa và xây dựng backlink (liên kết ngược) không? Những chiến thuật đó đã hết thời từ nhiều năm trước. Nhưng những gì đang diễn ra hiện nay còn kịch tính hơn nhiều.
Thay vì hiển thị 10 liên kết màu xanh (blue links), các công cụ tìm kiếm giờ đây cung cấp câu trả lời trực tiếp ngay trên đầu trang kết quả. AI Overview (Tổng quan AI) của Google tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn để trả lời truy vấn ngay lập tức. Microsoft Copilot cũng làm điều tương tự với Bing. ChatGPT hiện đã tích hợp chức năng tìm kiếm ngay trong giao diện.
Điều này có nghĩa là mọi người nhận được câu trả lời mà không cần nhấp vào website của bạn.
Đây là điều mà hầu hết các chủ doanh nghiệp không nhận ra: Sự thay đổi này không chỉ liên quan đến Google. Nó là một cuộc chuyển đổi toàn diện trong cách con người tiêu thụ thông tin trực tuyến. Người dùng không còn cuộn qua các kết quả tìm kiếm để tìm website tốt nhất. Họ đặt câu hỏi và mong đợi những câu trả lời ngay lập tức, toàn diện.
Hệ quả là vô cùng lớn. Bạn có thể thấy thứ hạng từ khóa vẫn giữ nguyên nhưng lượng truy cập tự nhiên (organic traffic) lại giảm mạnh. Tại sao? Vì AI đang trả lời các câu hỏi bằng cách sử dụng nội dung của bạn nhưng không dẫn người truy cập về trang web của bạn.
SEO truyền thống tập trung vào ba điều:
-
Khớp từ khóa (Keyword matching)
-
Số lượng và chất lượng Backlink
-
Tối ưu hóa trang (Page optimization)
Tìm kiếm dựa trên AI ưu tiên:
-
Trở thành nguồn thông tin có thẩm quyền mà hệ thống AI trích dẫn
-
Trả lời câu hỏi theo phong cách hội thoại
-
Thể hiện chuyên môn thực sự và độ tin cậy
Các doanh nghiệp phát triển mạnh trong bối cảnh mới này không chỉ tối ưu hóa cho công cụ tìm kiếm. Họ đang tối ưu hóa để trở thành nguồn thẩm quyền (authority) mà các hệ thống AI tin tưởng và tham chiếu.
2. Tối Ưu Hóa Công Cụ Trả Lời (AEO): Cấu Trúc SEO Mới

Nếu bạn chưa nghe đến AEO (Answer Engine Optimization), bạn cần tìm hiểu ngay bây giờ. AEO là thực hành tối ưu hóa nội dung để được lựa chọn, tham chiếu và trích dẫn bởi các hệ thống AI trên các công cụ tìm kiếm, chatbot và trợ lý ảo.
Khi ai đó hỏi hệ thống AI: "Luật sư thương tích cá nhân nào tốt nhất ở Chicago?" hoặc "Tôi nên gọi ai để sửa lò sưởi khẩn cấp?", AI không chọn nội dung ngẫu nhiên. Nó tuân theo một quy trình đánh giá cụ thể để xác định nguồn nào đáng tin cậy để trích dẫn.
Hệ thống AI đánh giá nội dung dựa trên các yếu tố then chốt: Nguồn này có uy tín và đáng tin cậy không? Thông tin có toàn diện và cấu trúc tốt không? Thông tin có cập nhật mới nhất không? Nó có trả lời trực tiếp câu hỏi cụ thể được đưa ra không?
Khung nội dung AEO rất đơn giản nhưng khác biệt so với cách viết SEO truyền thống:
-
Bắt đầu bằng câu trả lời trực tiếp: Một phản hồi rõ ràng, ngắn gọn cho câu hỏi. AI quét để tìm giá trị tức thì.
-
Theo sau là bằng chứng bổ trợ: Dữ liệu, ví dụ hoặc trích dẫn từ chuyên gia để xác thực câu trả lời của bạn.
-
Cung cấp độ bao phủ toàn diện: Bao gồm các chủ đề phụ liên quan và các câu hỏi tiếp theo thường gặp.
-
Sử dụng cấu trúc rõ ràng: Dùng tiêu đề (headers), gạch đầu dòng và danh sách đánh số để AI dễ dàng phân tích cú pháp.
Ví dụ cụ thể về sự khác biệt:
Thay vì viết: "Có nhiều yếu tố cần cân nhắc khi chọn nhà thầu lợp mái..."
Bạn nên viết: "Thời điểm tốt nhất để thay mái nhà là vào cuối xuân hoặc đầu thu khi nhiệt độ ôn hòa và thời tiết dễ dự đoán. Mùa xuân (tháng 4-5) cung cấp điều kiện lý tưởng cho độ bám dính của tấm lợp, trong khi mùa thu (tháng 9-10) cho phép hoàn thành trước mùa đông. Tránh cái nóng mùa hè trên 30 độ C (85 độ F), làm tấm lợp quá mềm, và nhiệt độ mùa đông dưới 4 độ C (40 độ F), ngăn cản việc niêm phong đúng cách."
Bạn thấy sự khác biệt chứ? Cách tiếp cận thứ hai cung cấp cho hệ thống AI chính xác những gì chúng cần để đưa ra câu trả lời hữu ích, làm cho nội dung của bạn có khả năng cao được đề xuất và trích dẫn.
3. Chiến Lược Nội Dung Cho Kỷ Nguyên AI

Tạo nội dung mà hệ thống AI "thích" chia sẻ đòi hỏi cách tiếp cận khác với viết blog truyền thống. Hệ thống AI rất chọn lọc về những gì chúng đề xuất, và việc hiểu rõ sở thích của chúng sẽ mang lại cho bạn lợi thế cạnh tranh lớn.
Hệ thống AI ưu tiên nội dung theo một phân cấp cụ thể:
-
Đứng đầu là các câu trả lời dứt khoát: Phản hồi rõ ràng, thực tế cho các câu hỏi cụ thể.
-
Tiếp theo là các nguồn có thẩm quyền: Từ các chuyên gia được công nhận hoặc các thương hiệu đã được khẳng định.
-
Sau đó là các tài nguyên toàn diện: Cung cấp độ bao phủ chuyên sâu giải quyết nhiều câu hỏi liên quan.
-
Cuối cùng là thông tin mới: Được cập nhật hoặc xuất bản gần đây.
Một số loại nội dung luôn hoạt động tốt trong tìm kiếm AI:
-
Nội dung kiểu FAQ: Giải quyết trực tiếp các câu hỏi phổ biến vì AI có thể trích xuất câu trả lời cụ thể.
-
Hướng dẫn từng bước (Step-by-step): Cung cấp nội dung hướng dẫn chi tiết mà AI có thể tham chiếu khi hướng dẫn người dùng qua các quy trình.
-
Nội dung so sánh: Giúp AI cung cấp thông tin khi người dùng đang đánh giá các lựa chọn.
-
Định nghĩa và giải thích: Cung cấp giải thích rõ ràng về các thuật ngữ và khái niệm trong ngành.
-
Nội dung dựa trên dữ liệu: Với số liệu thống kê, kết quả nghiên cứu và case study (nghiên cứu điển hình) cung cấp cho AI thông tin có thẩm quyền để tham chiếu.
Chiến lược cụm chủ đề (Topic Cluster) hiện đại đã phát triển vượt ra ngoài việc chỉ liên kết nội bộ. Đối với mỗi lĩnh vực dịch vụ chính, bạn cần tạo nội dung trụ cột (pillar content) là một hướng dẫn toàn diện; các trang câu hỏi cụ thể; các tài nguyên hỗ trợ như công cụ hoặc máy tính; và case study chứng minh chuyên môn thực tế.
Ví dụ thực tế: Giả sử bạn là một tư vấn viên CRM. Nội dung trụ cột của bạn sẽ là "Hướng dẫn toàn diện về cách chọn hệ thống CRM". Sau đó, bạn tạo các trang riêng cho các câu hỏi như "CRM nào tốt nhất cho môi giới bất động sản?" và "Tôi nên dự trù bao nhiêu ngân sách để triển khai CRM?". Bạn thêm các tài nguyên như "Máy tính so sánh CRM" và các case study. Khi ai đó hỏi AI, "Tôi nên dùng CRM nào cho công ty luật của mình?", trang câu hỏi cụ thể của bạn trở thành nguồn hoàn hảo để AI tham chiếu — và bạn trở thành chuyên gia đáng tin cậy mà họ khám phá ra.
Mọi nội dung bạn tạo nên tuân theo danh sách kiểm tra tối ưu hóa:
☑ Bắt đầu bằng câu trả lời trực tiếp cho câu hỏi chính.
☑ Bao gồm các số liệu thống kê hoặc dữ liệu liên quan.
☑ Sử dụng các tiêu đề phụ rõ ràng có thể làm câu trả lời độc lập.
☑ Thêm phần tóm tắt hoặc bài học chính (key takeaway).
☑ Bao gồm đánh dấu lược đồ (schema markup) để AI hiểu rõ hơn.
☑ Cập nhật thường xuyên để duy trì tín hiệu về độ mới (freshness signals)
4. Sự Trỗi Dậy Của Tìm Kiếm Hội Thoại

Mọi người không còn tìm kiếm theo cách cũ nữa. "Phần mềm CRM tốt nhất" đang chết dần như một truy vấn tìm kiếm. Thay vào đó, mọi người đặt những câu hỏi hoàn chỉnh như "Phần mềm CRM nào giá cả phải chăng nhất cho nhóm bất động sản 5 người có tích hợp với Gmail?"
Sự chuyển dịch từ tìm kiếm dựa trên từ khóa sang tìm kiếm hội thoại đang định hình lại mọi thứ. Trợ lý giọng nói, ChatGPT, Chế độ AI của Google và tìm kiếm trên di động đã huấn luyện người dùng hỏi các câu hỏi hoàn chỉnh thay vì gõ các từ khóa rời rạc.
Điều này tạo ra cả thách thức và cơ hội lớn. Thách thức là nghiên cứu từ khóa truyền thống trở nên ít liên quan hơn. Cơ hội là có ít sự cạnh tranh hơn nhiều cho các truy vấn cụ thể, có ý định cao này.
Tìm kiếm hội thoại đã "tăng lực" cho các từ khóa đuôi dài (long-tail keywords). Thay vì cạnh tranh cho từ khóa "agency marketing" (gần như không thể), giờ đây bạn có thể xếp hạng cho các truy vấn cụ thể như "agency marketing cho công ty sửa chữa nhà tại Ohio chuyên về quảng cáo Facebook". Các truy vấn dài và cụ thể này thường có tỷ lệ chuyển đổi cao hơn và ý định thương mại rõ ràng hơn.
Đoạn trích nổi bật (Featured snippets) là các hộp trả lời xuất hiện trên đầu kết quả tìm kiếm Google. Chúng cực kỳ quan trọng đối với tìm kiếm hội thoại vì chúng được trợ lý giọng nói đọc to và được hệ thống AI sử dụng để xây dựng câu trả lời.
Để giành được Featured snippets:
-
Xác định các câu hỏi mà Google hiển thị đoạn trích nhưng chưa có nội dung của bạn.
-
Tạo câu trả lời dứt khoát trong khoảng 40–60 từ.
-
Sử dụng gạch đầu dòng, danh sách đánh số hoặc bảng biểu.
-
Đưa câu hỏi vào làm tiêu đề phụ trong nội dung của bạn.
5. Xây Dựng Lòng Tin Thông Qua E-E-A-T

AI của Google không đề xuất nội dung ngẫu nhiên. Nó chủ động ưu ái các nguồn mà nó có thể xác minh là chuyên gia hợp pháp. Trong kỷ nguyên AI, E-E-A-T (Experience - Kinh nghiệm, Expertise - Chuyên môn, Authoritativeness - Thẩm quyền, Trustworthiness - Độ tin cậy) không chỉ là một yếu tố xếp hạng. Nó là sự khác biệt giữa việc được hệ thống AI giới thiệu hay trở nên vô hình.
Hệ thống AI quan tâm sâu sắc đến E-E-A-T vì chúng được thiết kế để cung cấp thông tin chính xác, hữu ích. Khi chúng đề xuất nội dung kém hoặc sai lệch, uy tín của chúng bị tổn hại. Đó là lý do tại sao chúng trở nên cực kỳ chọn lọc về nguồn tin.
Các trụ cột của E-E-A-T:
-
Kinh nghiệm: Chứng minh bạn có trải nghiệm thực tế thông qua các ví dụ cụ thể, case study, giai thoại cá nhân.
-
Chuyên môn: Thể hiện kiến thức được công nhận qua bằng cấp, số năm kinh nghiệm, và sự công nhận từ đồng nghiệp.
-
Thẩm quyền: Chứng minh bạn là nguồn tham khảo uy tín qua việc các trang web danh tiếng khác liên kết đến bạn, các buổi diễn thuyết và đề cập trên truyền thông.
-
Độ tin cậy: Thể hiện qua sự minh bạch trong kinh doanh, thông tin nhất quán và đánh giá tích cực từ khách hàng.
Xây dựng tín hiệu thẩm quyền thân thiện với AI:
-
Tạo trang tác giả chi tiết: Nêu rõ thông tin xác thực, nền tảng chuyên môn, liên kết đến hồ sơ chuyên nghiệp.
-
Phát triển nội dung đáng trích dẫn: Nghiên cứu gốc, hướng dẫn toàn diện, dữ liệu thống kê để các trang khác tự nhiên tham chiếu đến.
-
Tài liệu thành công của khách hàng: Case study chi tiết với kết quả cụ thể, lời chứng thực (testimonials) có tên thật và công ty.
-
Độ tin cậy kỹ thuật: HTTPS, chính sách bảo mật rõ ràng, tối ưu hóa di động và cập nhật nội dung thường xuyên.
6. SEO Kỹ Thuật Để Tương Thích Với AI
Nội dung của bạn có thể xuất sắc, nhưng nếu nền tảng kỹ thuật của website không tương thích với AI, các công cụ tìm kiếm sẽ gặp khó khăn trong việc hiểu và đề xuất nội dung đó.
Hệ thống AI ưu tiên trải nghiệm người dùng (UX) nặng hơn so với các thuật toán tìm kiếm truyền thống. Core Web Vitals (Các chỉ số thiết yếu về web) của Google hiện là tiêu chuẩn bắt buộc.
-
LCP (Largest Contentful Paint): Tốc độ tải nội dung chính nên dưới 2.5 giây.
-
FID (First Input Delay): Độ phản hồi trang nên dưới 100 mili giây.
-
CLS (Cumulative Layout Shift): Độ ổn định hình ảnh nên dưới 0.1.
Chỉ số Core Web Vitals kém không chỉ làm giảm thứ hạng mà còn ngăn hệ thống AI đề xuất nội dung của bạn vì chúng mặc định trải nghiệm người dùng kém.
Schema Markup (Đánh dấu dữ liệu có cấu trúc): Đây là mã cấu trúc nói rõ cho hệ thống AI biết nội dung của bạn có ý nghĩa gì. Hãy nghĩ về schema markup như những "nhãn dán vô hình" bạn thêm vào code của website. Khách truy cập không thấy nó, nhưng AI đọc nó để hiểu rõ bạn là ai (Organization), bạn ở đâu (LocalBusiness), bài viết này nói gì (Article), hay đây là câu hỏi thường gặp (FAQ).
Tối ưu hóa tốc độ trang và phiên bản di động: AI chủ yếu thu thập dữ liệu và lập chỉ mục phiên bản di động của trang web (Mobile-first indexing). Đảm bảo thiết kế responsive hoạt động hoàn hảo, nén ảnh, và sử dụng bộ nhớ đệm trình duyệt (browser caching).